Ἡ μὴ ἀναπαραστατικὴ ὀντολογία τοῦ Γοργία ὡς ἀτοπία καὶ ὡς φαρμακεία

Εἶναι ὁ Γοργίας ἕνας στοχαστὴς ἱκανὸς νὰ προξενεῖ ναυτία, ὅπως μὲ τόση ἔμφαση ἰσχυριζόταν ὁ E. R. Dodds; Εἶναι ὁ Γοργίας ἕνας στοχαστὴς μηδενικῆς ἀξίας, ὅπως βεβαίωνε ὁ J. M. Robinson; Ἡ παροῦσα μελέτη γιὰ τὸν Γοργία φιλοδοξεῖ νὰ ἀποτελέσει μία ἀπαρχή, ἕνα ξεκίνημα, μία πρώτη ἐρευνητικὴ προσπάθεια ἀντιρρόπησης ἀπέναντι σὲ ὅλα ὅσα, ἄκρως θλιβερά, προαναφέρθηκαν.

Ἡ μελέτη αὐτὴ φιλοδοξεῖ νὰ στοιχηθεῖ μὲ ἐκεῖνες τὶς ὶ ἀπόψεις τῆς διεθνοῦς βιβλιογραφίας ποὺ δὲν θεωροῦν τὸν στοχασμὸ τοῦ Γοργία ἐμετικό, οὐτιδανὸ ἢ ἐπικίνδυνο γιὰ τὰ χρηστά —καὶ χριστιανικά— ἤθη καὶ τὸν ὁλοκληρωτικὸ πολιτικὸ ἰδεασμό, καὶ οἱ ὁποῖες — εὐτυχῶς— πληθαίνουν συνεχῶς· οἱ ἀπόψεις αὐτὲς θεωροῦν τὸν Γοργία ὡς ἕναν ἐξίσου ἀξιόλογο, πρὸς τοὺς ἄλλους ἀρχαίους Ἕλληνες φιλοσόφους, στοχαστή.

Ἡ παροῦσα μελέτη λαμβάνει σοβαρότατα ὑπ ̓ ὄψιν της τὴν τριπλῆ ἀρχαία μαρτυρία ὅτι ὁ Γοργίας ὑπῆρξε μαθητὴς τοῦ Ἐμπεδοκλῆ· ἔχοντας, ἐπιπροσθέτως, τὴν ἑρμηνευτικὴ ἄποψη ὅτι τὸ ἔργο τοῦ Λεοντίνου σοφιστῆ Περὶ τοῦ μὴ ὄντος ἢ Περὶ φύσεως ἐπιβεβαιώνει αὐτὴ τὴν σχέση μαθητείας, δοκιμάζει νὰ γενεαλογήσει τὶς ὶ τρεῖς —ἀλληλένδετες μεταξύ τους— θέσεις τῆς μὴ ἀναπαραστατικῆς ὀντολογίας του, μὲ βάση τὶς ὶ μὴ ἀναπαραστατικὲς ἀπόψεις τοῦ Ἀκραγαντίνου στοχαστῆ.

Ἐπίσης, ἡ παροῦσα μελέτη δοκιμάζει νὰ δείξει ὅτι, γιὰ τὸν Γοργία, ὁ μὴ ἀναπαραστατικὸς ὀντολογικὸς λόγος τοῦ ἔργου του Περὶ τοῦ μὴ ὄντος ἢ Περὶ φύσεως, ὅπως ἤδη καὶ γιὰ τὸν δάσκαλό του Ἐμπεδοκλῆ ὁ μὴ ἀναπαραστατικὸς ὀντολογικὸς λόγος τῶν ἔργων του Περὶ φύσεως καὶ Καθαρμοί, μπορεῖ νὰ λειτουργήσει, γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, ὡς θεραπευτικὸς φιλοσοφικὸς λόγος, ὁ ὁποῖος —ἀναδεικνύοντας τὴν ἀδιαχώριστη ὁλότητα ἀνθρώπου - Φύσης/ Κόσμου— στοχεύει νὰ ἀπαλλάξει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ δύο μείζονα προβλήματά του: ἀπὸ τὸ πρόβλημα τῆς ἀγωνίας τῆς βεβαιότητας τοῦ θανάτου του ἢ τοῦ πένθους ἐκ τοῦ θανάτου, καὶ ἀπὸ τὸ πρόβλημα τῆς συν-αίσθησης τῆς ἐρημίας τοῦ ἀνθρώπου μέσα στὸν Κόσμο, τῆς αἴσθησης τοῦ κενοῦ νοήματος/τοῦ παρα-λόγου τῆς παρουσίας του μέσα σὲ αὐτόν, πάντοτε καὶ ἀναπόδραστα: μέσα στὸν Κόσμο.