Οἱ λέξεις καὶ τὸ φῶς

Τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι μία ἐξαιρετικὰ καλαίσθητη ἔκδοση, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ, πραγματικά, ἕναν μοναδικὸ συνδυασμὸ φωτογραφίας καὶ ποίησης, ποιητικοῦ βιβλίου καὶ φωτογραφικοῦ λευκώματος, δηλαδὴ ἀποτελεῖ —ὅπως δηλώνει καὶ ὁ τίτλος του— ἕναν μοναδικὸ συνδυασμὸ τῶν λέξεων μὲ τὸ φῶς. Περιλαμβάνει ἕναν μεγάλο ἀριθμὸ φωτογραφιῶν ἀπὸ σχεδὸν ὅλους τοὺς ὑγρότοπους τῆς Ἑλλάδας: Ἀπὸ τὸν Καλαμᾶ, τὸν Ἀξιό, τὸν Γαλλικό, τὸν Ἀλιάκμονα, ἀπὸ τὴν Κερκίνη, τὸν Νέστο καὶ τὸν Ἔβρο, μέχρι τὴν Στροφυλιά, τὴν Νέα Κίο καὶ τὴν Γιάλοβα, καὶ ἀπὸ τὸν Ἀμβρακικὸ καὶ τὸ Μεσολόγγι, μέχρι τὴν Καλλονὴ τῆς Λέσβου. Οἱ φωτογραφίες αὐτὲς τοῦ Δημήτρη Λαμπρέλλη, συνδυάζονται μὲ ποιήματα τοῦ ἴδιου ὡς ποιητῆ: ποιήματα ἐπιλεγμένα, μέσα ἀπὸ τὴν συνολική του ποιητικὴ παραγωγή, μὲ βάση τὴν θεματική τους: ὅλα τους ἀναφέρονται σὲ πουλιὰ – σύμβολα συναισθημάτων καὶ βιωμάτων, σὲ πουλιὰ – σύμβολα ἀφηγήσεων τῆς μνήμης καὶ τῶν ὀνείρων.

Δημήτρης Λαμπρέλλης, Φωτογραφίες και ποιήματα (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις Ὑδροπλάνο, 2022), 180 σελίδες.

Οικο-Ημερολόγιο 2022

ΖΩΗ ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ

    Τὸ παρὸν κείμενο φαίνεται νὰ εἶναι μία μελέτη γιὰ τὴν μὴ ἀναπαραστατική, ἀνακλαστική, πρόσληψη τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου καὶ τὴν τελετουργικὴ βίωσή της κατὰ τὴν ἀρχαιότητα, στὸ πλαίσιο τῆς ἀδιαχώριστης, ὀργανικῆς ὁλότητας ἀνθρώπου-Φύσης.
    Τὸ παρὸν κείμενο εἶναι ὅλα ὅσα φαίνεται νὰ εἶναι, ἀλλὰ δὲν εἶναι μόνον αὐτά· εἶναι κάτι πολὺ περισσότερο καὶ παράλληλα κάτι πέρα ἀπὸ ὅλα αὐτὰ καὶ τὸν σύγχρονόν τους ὁρίζοντα: Εἶναι ἡ ἀφόρμηση τῆς διατύπωσης μιᾶς διερώτησης ὅσον ἀφορᾶ τὴν δυνατότητα διαφυγῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἀδιέξοδο τῆς σχέσης του μὲ τὴν Φύση· ἡ Φύση ἀπειλεῖ πλέον σοβαρότατα τὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ὁ ὁποῖος ἐπὶ αἰῶνες διέγραψε, καὶ ἀκόμη στὸ παρὸν διαγράφει, μία πορεία ὑπερτροφικῆς βούλησης κατίσχυσης καὶ ἐπιτέλεσης ἀκραίων πράξεων παρέμβασης ἐπὶ τῆς Φύσης, μία πορεία θεμελιωμένη στὴν ἀκόλουθη, μείζονα, πλάνη: στὴν ἀναπαραστατικὴ βεβαιότητα τοῦ ἀνθρώπου περὶ τοῦ πλήρους, ἀπόλυτου, διαχωρισμοῦ του ἀπὸ αὐτήν, βεβαιότητα ἡ ὁποία ὡς παρεπόμενο εἶχε τὴν αὐτο-θεοποίηση τῆς ἀξίας του, τῆς δύναμής του, τῶν δυνατοτήτων του καὶ τὴν υἱοθέτηση τοῦ μηδενιστικοῦ δόγματος «ὅλα μοῦ ἐπιτρέπονται».
    Τὸ ἐρώτημα τὸ ὁποῖο θέτει στὸ Ἐπίμετρό του τὸ παρὸν κείμενο εἶναι κατὰ πόσον ἡ στοχαστική —μὲ παραδειγματικὸ ἐπίκεντρο τὸν Ἐμπεδοκλῆ— καὶ ἡ ποιητική —μὲ παραδειγματικὲς ἀναφορὲς τὸν Ὅμηρο, τὸν Ἡσίοδο, τὸν Εὐριπίδη καὶ τοὺς ὀρφικοὺς ὕμνους— δείξη τῆς ὀργανικῆς ὁλότητας ἀνθρώπου-Φύσης, θὰ μποροῦσε νὰ ἐκληφθεῖ ὡς μία ἀρχαϊκὴ ἁπλοϊκότητα ἢ ὡς μία διττὴ εὑρετικὴ ἀνάκτησης τῆς φυσικῆς ἱερότητας τῆς ζωῆς.

Εκδόσεις Παπαζήση, Νικηταρά 2 & Εμμ. Μπενάκη, 106 78 Αθήνα, τηλ. 2103811416

Οικο-Ημερολόγιο 2020

Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ακόμη οικο-ημερολόγιο και περιλαμβάνει, αυτήν τη φορά, φωτογραφίες με πουλιά από την ελληνική φύση. Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ακόμη οικο-ημερολόγιο που παρουσιάζει εικόνες από τη σπάνια ομορφιά της ελληνικής φύσης, αλλά –και συγχρόνως– από την ανεκλάλητη ομορφιά της περιπλάνησης του φωτογράφου μέσα στη φύση αυτή.

 

Τὸ σκάκι τ’ οὐρανοῦ

Ποιήματα της Συλλογής

Τὰ γάντια τῆς νύχτας

Μέδουσα ἢ οἱ λέξεις

Οἱ κόγχες τῶν ματιῶν

Τὸ σκάκι τ’ οὐρανοῦ

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

 

Εκδόσεις Μελάνι, Σκουφά 71, Αθήνα 106 80, τηλ. (210) 3641638

Οικο-Ημερολόγιο 2015

Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ακόμη, το δεύτερο, οίκο ημερολόγιο και περιλαμβάνει, αυτήν τη φορά, φωτογραφίες με πουλιά, λουλούδια, μέλισσες και

πεταλούδες από την ελληνική φύση. Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ακόμη, το δεύτερο, οικο-ημερολόγιο που παρουσιάζει εικόνες από τη σπάνια ομορφιά της ελληνικής φύσης, αλλά –και συγχρόνως– από την ανεκλάλητη ομορφιά της περιπλάνησης του φωτογράφου μέσα στη φύση αυτή.

 

Εκτός εμπορίου, Αθήνα 2015

Οικο-Ημερολόγιο 2013

Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ημερολόγιο με φωτογραφίες από την Κερκίνη.

Οι φωτογραφίες του αφορούν όχι μόνον πουλιά, αλλά και ένα νέο θέμα για τον φωτογράφο – δημιουργό του: τις πεταλούδες.

Κάθε φωτογραφία αντιστοιχεί σε ένα μήνα του χρόνου

Και συγχρόνως

Κάθε φωτογραφία του είναι μια στιγμή από τη ζωή της φύσης.

Δηλαδή

Κάθε φωτογραφία του είναι μια ελκυστική πρόσκληση διαφυγής από την καθημερινή ζωή της πόλης.

Ώστε λοιπόν

Κάθε φωτογραφία του είναι μία υπ-εν-θύμιση του κάλλους που σίγουρα υπάρχει ακόμα εκεί, μακριά, για να το δούμε, αλλά που από εδώ, από το θέαμα που βλέπουν κάθε στιγμή τα μάτια μας, εξαφανίσθηκε – χάθηκε πια παντελώς.

Το ημερολόγιο αυτό είναι ένα ημερολόγιο με φωτογραφίες από την Κερκίνη.

Δεν ονομάζεται όμως οικο-ημερολόγιο, γιατί –όπως κάποιοι παραπειστικά θα μας διαβεβαίωναν– έχει ως θέμα των φωτογραφιών του στιγμιότυπα ‘οικολογικού’ ενδιαφέροντος (: τα πουλιά και τις πεταλούδες, τη λίμνη και τη βλάστησή της). Ονομάζεται οικο-ημερολόγιο γιατί με το όνομα αυτό θέλουμε να δηλώσουμε – ισχυριστούμε πως στην πραγματικότητα είναι ένα φωτο-ημερολόγιο του ίδιου μας του οίκου και μόνον αυτού, δηλαδή της ίδιας της αυτονομίας της ζωής μας, απ’όπου ωστόσο τόσο βίαια μας ξερίζωσαν, τόσο αριστοτεχνικά μας αποξένωσαν, με τόσες ειδικές τεχνικές μας κατασκεύασαν, έτσι ώστε σήμερα πια να θεωρούμε τον οίκο αυτόν, κάτι το ξένο, το παράξενο, κάτι το σχεδόν εξωτικό, κάτι το επιστημονικά ενδιαφέρον και τουριστικά όμορφο, κάτι το οικονομικά/εμπορικά εκμεταλλεύσιμο, ενώ αυτό πάντοτε είναι το θεμέλιο για ό,τι πιο σημαντικό και πολύτιμο υπάρχει για εμάς: είναι το θεμέλιο για τη δική μας τη ζωή, για την ίδια τη ζωή μας.

Ελλάδα. Γράφοντας τα πουλιά στο φως

Οι φωτογραφίες που περιλαμβάνονται στο λεύκωμα αυτό είναι αποτέλεσμα της μακρόχρονης περιπλάνησης του φωτογράφου σε όλους τους ελληνικούς υγροβιότοπους και σε πολλά άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως στην Κερκίνη και στο Νέστο, στο Πόρτο Λάγος και στον Έβρο, στις Πρέσπες και στον Αξιό, στον Αμβρακικό και στο Μεσολόγγι, στη Γιάλοβα και στη Στροφυλιά, στον Καλαμά και στην Καλλονή της Λέσβου.

Κυρίαρχο θέμα του λευκώματος αυτού είναι τα πουλιά τη στιγμή που πετούν ή ερωτοτροπούν, τη στιγμή που κινούνται πάνω στα νερά μιας λίμνης ή που ετοιμάζονται να πετάξουν, συμβολίζοντας έτσι, με την κίνησή τους αυτή, την ελευθερία.

Όλες οι φωτογραφίες παρουσιάζουν μία σπάνια και σχεδόν άγνωστη πλευρά της ομορφιάς της ελληνικής φύσης, γεγονός που κινητοποιεί την ευαισθησία των αισθήσεων και των συναισθημάτων και αφυπνίζει τη συνείδηση όσον αφορά την προστασία της ελληνικής φύσης και του περιβάλλοντος από τους πολλούς και σοβαρούς κινδύνους που σήμερα το απειλούν.

Πέρα από τις 268 φωτογραφίες, το λεύκωμα περιλαμβάνει ένα δοκίμιο του φωτογράφου σχετικό με τα ηθικά και αισθητικά προβλήματα τα οποία αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με τα πουλιά. Επίσης, στο τέλος του λευκώματος υπάρχουν δύο πίνακες: ο πρώτος περιλαμβάνει, στην ελληνική, αγγλική και λατινική γλώσσα, τα ονόματα των πουλιών τα οποία απεικονίζονται στις φωτογραφίες, και ο άλλος τα ονόματα των τοποθεσιών και των υγροβιοτόπων από όπου έχουν ληφθεί οι φωτογραφίες αυτές.

Εκδόσεις Νόηση, Ζ. Πηγής 91, 114 73 Αθήνα, τηλ. 2106429961

Οικο-φωτογραφία

Ο όρος «οικο-φωτογραφία» χρησιμοποιείται ως τίτλος του λευκώματος αυτού για να ονομάσει το είδος της φωτογραφίας στο οποίο ανήκουν οι φωτογραφίες του. Πρόκειται για φωτογραφίες πουλιών από πολλούς ελληνικούς υγροβιότοπους. Οι φωτογραφίες αυτές απευθύνονται στις αισθήσεις, πρωταρχικά στο βλέμμα, φέρνοντας μαζί τους για αυτό το τελευταίο δύο προσκλήσεις. Με την πρώτη, το προσκαλούν να εγκαταλείψει για λίγο την καθημερινή εμπειρία της πόλης που όταν δεν το κάνει να αδιαφορεί, το κουράζει ή ακόμη συχνά το γεμίζει οργή ή αηδία από τις εικόνες της. Με τη δεύτερη, το προσκαλούν να ανακαλύψει, ή να θυμηθεί, ότι υπάρχει ακόμη, προς το παρόν τουλάχιστον, εκείνη η πλευρά της φύσης και του περιβάλλοντος που δεν την μόλυνε ή δεν την εξαφάνισε η καταστροφή· και αυτή την άλλη πλευρά της ελληνικής φύσης και του περιβάλλοντος, οι φωτογραφίες του λευκώματος αυτού προσκαλούν το βλέμμα του θεατή τους να την αγαπήσει

Χριστούγεννα στην ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη. Η ανακλαστική διαλεκτική και τα ματωμένα της θραύσματα

πρόλογος: Γιάννης Δάλλας

Στη μελέτη του αυτή την οποία προλογίζει ο Γιάννης Δάλλας, ο συγγραφέας ασχολείται με τη θεματική των Χριστουγέννων στην ποίηση του Μίλτου Σαχτούρη. Η μελέτη διαπιστώνει κατ’ αρχήν ότι τα Χριστούγεννα, και όλα όσα συνδέονται με την εορτή αυτή, στην ποίηση του Σαχτούρη δεν εμφανίζονται ως η γνωστή θρησκευτική, κοινωνική και προσωπική γιορτή χαράς, αλλά μεταμορφώνονται σε γιορτή θανάτου, όταν η ιστορική συγκυρία είναι μία συγκυρία φρίκης και θανάτου για τον άνθρωπο και την κοινωνία στην οποία αυτός ζει. Με βάση τη διαπίστωση αυτή, ο συγγραφέας παρακολουθεί στη συνέχεια τις συγκεκριμένες αιτίες αυτής της μεταμόρφωσης των Χριστουγέννων στην ποίηση του Σαχτούρη, την έκτασή της καθώς επίσης την ένταση και το βάθος της. Εξετάζει, τέλος, ο ίδιος την πρόταση του Σαχτούρη για την υπέρβαση αυτής της κυριαρχίας του τρόμου, της απελπισίας και του θανάτου σε ιστορικό, κοινωνικό και θρησκευτικό επίπεδο: η υπέρβαση αυτή του τρόμου και του θανάτου έγκειται, σύμφωνα με την άποψη της ποίησης του Σαχτούρη, στη λυτρωτική διαμεσολάβηση της τέχνης, της ποίησης, και του ίδιου του δημιουργού-ποιητή.

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

Εκδόσεις Ίκαρος, Βουλής 4, 105 62 Αθήνα, τηλ. 2103225152